Vandaag de hele dag in de Kamer met de ministers Cramer en Van der Hoeven gedebatteerd over de klimaatplannen van het kabinet. Ik ging somber naar huis. Het schiet niet op. Eindelijk is er veel aandacht voor de klimaatcrisis, komt er bijna niets van het kabinet. Zelfs de VVD had veel kritiek op de slappe aanpak. Het was bitter dat wel de PvdA het kabinet fel verdedigde. Onze voorstellen voor een groenere aanpak halen daardoor al snel geen meerderheid (want dààr doet de VVD ook weer niet aan mee).
Er zal veel matschappelijke druk nodig zijn om het kabinet verder op het groene klimaatpad te krijgen. Het mag hier gewoon niet bij blijven. Hieronder mijn inbreng van vandaag.
“Het debat over de klimaatverandering is in Nederland het laatste jaar in een enorme stroomversnelling gekomen
Dat is heel goed
De discussie verschuift van de vraag òf er wel een probleem is
Naar wàt we aan het probleem moeten doen
De tijd zit ons op de hielen
De komende tien jaar moet de breuk zich voltrekken
Moeten we een drastische vermindering van het fossiele energiegebruik realiseren
Anders dreigen er onomkeerbare gevolgen
Voor het poolijs, voor mensen in ontwikkelingslanden
De urgentie is groot, de ernst van de crisis is enorm
Vanuit dit perspectief kijkt Groenlinks naar de kabinetsplannen
Het regeeraccoord heeft voor 2020 de goede doelen geformuleerd.
Daar waren en zijn we blij mee
Wat wij vervolgens in “Schoon en Zuinig” zochten zijn de visie en de maatregelen om deze doelen te halen
Wat levert het op?
Ik heb alle aangekondigde maatregelen geteld.
Dit is het resultaat
Er worden 62 acties door de regering benoemd om de crisis te keren
31 maal zegt de een nadere “verkenning”of “onderzoek” toe
9 maal meldt het kabinet een ontwikkeling te gaan stimuleren – onduidelijk blijft hoe
7 maal wordt een subsidie aangekondigd – vaak uit de beperkte SDE-pot
5 maal zegt het kabinet een convenant te willen opstellen
Er worden 4 voorbeeldprojecten genoemd
Er wordt slechts 3 maal een nieuwe norm voorgesteld (voor WKK, EPC)
En – jaja- 2 maal wordt een verplichting voorgesteld (voor een energielabel en vergisting bij rioolzuivering)
En eenmaal noemt het kabinet een nieuwe heffing
Wat een stuitend gebrek aan concreet beleid!
Goede intenties zijn omgezet in een boterzacht plan
Dit doet geen enkel recht aan de ernst en urgentie van de klimaatverandering
Het kabinet kiest
Voor onderzoeken in plaats van nemen van maatregelen
Voor stimuleren in plaats van verplichtingen
Voor convenanten in plaats van wettelijke maatregelen
Voor subsidiëren in plaats van principe vervuiler betaalt
Het is vooruitschuiven in plaats van aanpakken
Het kabinet wil convenanten afsluiten met VNO/NCW, VNG en LTO
Groenlinks is uiterst kritisch over deze convenanten-aanpak van het kabinet
Convenanten kùnnen werken als relatief eenvoudige, kosteneffectieve maatregelen genomen moeten worden
Voor het laaghangend fruit
Ze zijn niet geschikt voor de ingrijpende hervormingen die nu nodig zijn
Ervaringen met het Benchmarkconvenant energiebesparingen en het Kolenconvenant laten dat ook zien.
Benchmarkconvenant voor de grote bedrijven faalt
De industrie verliest haar voorsprong op energie-efficiency in rap tempo <evaluatie 2006>
In 2012 dreigt 44 procent van de deelnemers niet tot de wereldtop te behoren
Het energiebesparingstempo daalt de laatste jaren- er is sinds 2000 zelfs sprake van ‘ontsparing’ in de energiesector
Kolenconvenant vraagt reductie CO2-uitstoot van 6 Mton
Alles wijst erop dat slechts maximaal de helft hiervan gehaald gaat worden.
De convenanten-aanpak is veel te vrijblijvend om de noodzakelijke doorbraken te realiseren
Zij zal mislukken
Waar blijft trouwens het convenant met VNO/NCW?
In lijn met de boterzachte aanpak weigert het kabinet zich ook te binden aan doelen waar we haar zelf in 2011 op kunnen afrekenen.
Dat is brutaal ten opzichte van de Kamer
Kabinet moet zich minstens willen binden aan een vermindering van de uitstoot in 2011 ten opzichte van 2007.
Veel minder dan GroenLinks wil, maar hier moet het kabinet zich toe willen verplichten?
Anders overweeg ik aan Kameruitspraak op dit punt.
Eigenlijk ziet GroenLinks nog veel liever een nog heldere afspraak
Een Klimaatwet
Waarin is vastgelegd dat er een jaarlijkse CO2-reductie met 2,5 procent plaatsvindt
Als duidelijk kader voor het regeringsbeleid
Zoals de Zalmnorm dat is, zoals de begrotingsregels dat zijn.
Wat vind de regering hiervan?
GroenLinks heeft op Prinsjesdag zelf een Klimaatbegroting gepubliceerd
25 concrete maatregelen om de klimaatdoelen te halen
Een energieheffing voor de grote verbruikers
Een kolenbelasting
Een kilometerheffing die werkt
Een verplicht aandeel duurzame energie
Verlaging van de maximum snelheid
Verhoging van de benzineprijs
Normering in de gebouwde omgeving
MNP en ECN hebben deze voorstellen doorgerekend en vergeleken met kabinetsplannen
GroenLinks haalt de doelen hoofdzakelijk met eigen beleid, waar het kabinet helemaal op europa leunt,
Beleid dat inderdaad een meer verplichtend karakter heeft, in tegenstelling tot het vrijwillige van het kabinet
Het is een inderdaad andere ‘sturingsfilosofie’ dan het kabinet voorstaat
GroenLinks doet waar burger en bedrijven in ieder onderzoek om vragen:
overheid maak de regels waar wij ons aan moeten houden.
Die voor iedereen gelden.
Zo realiseer je met elkaar veranderingen.
Het kabinet liet de koningin in de troonrede zeggen
“Nederland heeft in 2020 één van de meest schone en efficiënte energiesystemen van Europa”
Liet het kabinet de Koningin hier wel de waarheid spreken?
Waarom maakt het kabinet zich voor het leeuwendeel van het klimaatbeleid compleet afhankelijk van nieuw, nog niet bestaand, europees beleid?
Waarom niet zelf de broodnodige maatregelen nemen?
Het risico van deze aanpak werd vorige week al pijnlijk zichtbaar
Strenge normen voor schone automotoren werden het europees parlement op de lange baan geschoven
Hier lijkt het scenario “EU-laag” dus al werkelijkheid te worden
Staat Nederland straks niet gewoon met lege handen?
Vz,
Wie niet zelf maatregelen neemt, maar op anderen gaat zitten wachten
Verliest drie keer:
Aan geloofwaardigheid
Aan economische kansen
Aan inspiratie voor andere landen
Vz,
Duurzame energie.
Het is schrijnend dat het kabinet geen lange termijn visie heeft op de ontwikkeling van duurzame energie tot 2020
De duurzame energieproducenten spreken van een “groot verschil tussen woord en daad met dramatische gevolgen”
Het kabinet legt volgend jaar 10 en in 2011 structureel 160 miljoen op tafel, en verder?
Komt er een verplichting?
Wordt de vrijval MEP straks ingezet?
Hoe 40 procent duurzame elektriciteit in 2020 waargemaakt?
Het kabinet lijkt er geen idee van te hebben.
De planbureaus waarschuwen hier ook op scherpe toon.
ECN “alleen met de 160 miljoen uit het werkprogramma is een substantieel percentage hernieuwbaar niet haalbaar”
MNP: “vanwege de beperkte subsidiebudgetten vindt er weinig hernieuwbare elektriciteitsproductie plaats”
Voor zonne-energie en kleinschalig wind staat er voor 2008 nog niks op de begroting
Toch spreekt het kabinet al over daken vol met zonnepanelen
Voor de jaren daarna komt er mogelijk totaal 25 miljoen.
Dat is nog minder dan kruimelwerk.
GroenLinks heeft een amendement ingediend om al in 2008 50 miljoen te bestemmen voor zon- en wind op de daken bij mensen thuis – achter de meter.
Waar de toekomst van duurzame energie ongewis is,
komen er als het aan het kabinet ligt wel 4 of 5 kolencentrales bij
Dat is niet 30 procent minder, maar 10 procent meer CO2-uitstoot!
Het kabinet weigert een wet te maken die dit voorkomt
U weet dat wij met een initiatief bezig zijn
Kabinet wil alleen een ‘inspanningsverplichting’ met de kolenbouwers
Waarom de nieuwe kolencentrales met de fluwelen handschoen aangepakt?
In de huizen, kantoren en bedrijfsgebouwen vertrouwt het kabinet op vrijwillige maatregelen
Dat wordt dus niks, voorspellen ook de planbureaus.
Deze sector is veel te ingewikkeld en complex om te kunnen vertrouwen op vrijwilligheid
Enige harde is dat de EPC omlaag gaat, maar dat was al staand beleid
Waarom is hier niet gekozen voor een versnelling?
Het verkeersbeleid
Handig babbelend zal het minister Eurlings gelukt zijn de dans te ontspringen
Het autoverkeer kan ongestoord doorgroeien
Voor tientallen miljarden komen er nieuwe wegen bij
Alle klimaat-heil moet komen biobrandstoffen en schone motoren
Hoe dat met die schone motoren gaat, zagen we dus vorige week in het europees parlement al
De manier waarop het kabinet de kilometerheffing wil invoeren zal het klimaat nog wel eens meer kwaad dan goed kunnen doen.
De afschaffing van de aanschafbelasting BPM is levensgevaarlijk
Kopen van een auto’s wordt vijftig procent goedkoper!
MNP laat zien dat het negatieve milieueffect van de verlaging dit jaar met 7 procent, al veel groter is dan de differentiatie naar schone auto’s van diezelfde BPM
Kilometerheffing kàn goede klimaateffecten hebben, maar dan alleen met behoud BPM en loslaten uitgangspunt budgetneutraliteit.
GroenLinks zal over twee weken bij behandeling van het belastingplan een amendement indienen om voor 2008 de BPM met veel meer effect te differentiëren dan kabinet wil.
Auto’s die 1 : 20 rijden worden 30 procent goedkoper, auto’s die 1: 10 rijden 30 procent duurder.
Het omslagpunt ligt bij 1 : 15.
Daartussen is het een glijdende schaal.
Dat schiet pas op
Over opschieten gesproken – waar blijft het voorstel voor gedifferentieerde parkeertarieven?
Het dreigen, en het spijt me zeer te moeten zeggen, vier grotendeels verloren jaren voor het Nederlandse klimaatbeleid te worden.
De crisis verscherpt, maar de regering heeft er geen passend antwoord op
Gaat studeren, schuift vooruit in plaats van aan te pakken
Ik hoop oprecht dat we als Kamer te regering kunnen dwingen tot een verplichtender aanpak en een veel minder van europa afhankelijk plan.