De eerste uren hier veel mensen gesproken. Leden van regeringsdelegaties, vertegenwoordigers van NGO’s, en een paar (buitenlandse) journalisten. In de gangen, vergaderzalen, maar ook op de mooie groene gazons loop je elkaar gemakkelijk tegen het lijf. Ik krijg een eerste indruk van de stand van zaken. Het is cruciaal dat er tijdens deze klimaattop duidelijk zicht komt op een vervolg van de Kyoto-afspraken. Die afspraken lopen in 2012 namelijk af. Als je ziet hoeveel mensen zich wereldwijd inzetten voor het klimaat, zou je denken dat het een makkie is. Kijk bijvoorbeeld naar een nieuwe film van Keanu Reeves en Alanis Morissette: the great warming. Of het lied ‘I need to wake up’ van Melissa Etheridge. En, misschien nog onverwachter, Arnold Schwarzenegger, de gespierde gouverneur van Californië.
Helaas gaat het hier allemaal erg omslachtig. We moeten nu besluiten dat er op de volgende top (in 2007) wordt besloten over de agenda van de volgende top. En dan heb je dus nog geen besluiten over de agenda. Volgt u het nog? In 2008 of uiterlijk in 2009 moeten de belangrijke beslissingen worden genomen. Anders lukt het niet meer om het in 2012 in te laten gaan. Dit klinkt erg ingewikkeld en weinig concreet en dat is het ook. Dat is precies het probleem. De politieke leiders hebben het vrijwel alleen over procedures. En zelfs daarover worden ze het niet eens. Het klinkt idioot, maar het lukt niet eens om nu te beslissen dat we in 2007 over de agenda gaan beslissen!
Het is lachwekkend, maar ook frustrerend en erg. Zo gaat er weer kostbare tijd verloren om de klimaatverandering aan te pakken. Maar het is ook heel veelzeggend over het gebrek aan ‘groen leiderschap’. Als ze het al niet eens kunnen worden over de agenda, hoe moeten ze het dan ooit eens worden over de aanpak? Gaan zij een wereldwijd akkoord sluiten over de bestrijding van de klimaatverandering?
De EU en de ontwikkelingslanden staan in de ‘agendakwestie’ tegenover elkaar. De ontwikkelingslanden willen pas wat doen als de rijke landen eerst hun bestaande verplichtingen nakomen. Aan de vooravond van deze top bleek dat de rijke landen dat niet doen: de uitstoot van CO2 blijft groeien.
De ontwikkelingslanden willen harde garanties en duidelijke resultaten van de rijke landen. Ze zijn bang de rijke landen aan hen allerlei reducties op willen leggen, zonder zelf wat te doen. De EU wil nu alleen over ‘het proces’ praten, en pas later over de inhoud, inclusief een evaluatie van Kyoto. Ik kan de mening van de ontwikkelingslanden heel goed begrijpen. Ze hebben gelijk, dat landen die verreweg het meest vervuilen zelf meer moeten doen. Een Amerikaan vervuilt tien keer meer dan een Chinees. Maar ik wordt er ook somber van. Want hoe komen we hier snel uit? Nu dreigt deze conferentie zonder akkoord uiteen te gaan. Dat is beschamend voor de wereldpolitiek als je ziet hoe ernstig de problemen zijn. Maar goed, er zijn nog twee dagen te gaan. Ik ben dubbel gemotiveerd om te kijken wat ik kan doen.
Er zijn hier gelukkig ook veel dingen die enorm inspireren. Het wemelt van de stands, sites, films en lezingen over klimaatverandering. Eigenlijk is het ook één grote ‘klimaatmarkt’. Dan is het wel weer geweldig om te zien hoe allerlei landen proberen om de urgentie van het probleem te verbeelden. Kijk bijvoorbeeld naar deze foto’s. Je ziet daar een eenzame ijsbeer in de modder scharrelen. De satellietbeelden van de opwarming van de noordpool zijn verontrustend. CO2 is een onzichtbaar gas. De Britse regering heeft een mooie film laten maken waarin ze de CO2 uitstoot wel zichtbaar hebben gemaakt. De Canadese afdeling van het Wereld Natuur Fonds heeft een filmpje (‘A beautiful day’) gemaakt waarin ze het wegkijken van het probleem mooi en grappig verbeelden. Hopelijk ontstaat er deze week toch nog een gemeenschappelijke gevoel van urgentie.