Er is een accoord om over de aanpak van het klimaatprobleem na 2012 te gaan praten. Diep in de nacht, zoals bijna gebruikelijk geworden bij deze conferenties, werd het bereikt. Het is winst dat er een agenda voor de toekomst is – nu een breuk was een regelrechte ramp geweest. Maar het is wel een heel dunne agenda, en veel kwesties zijn doorgesdchoven naar de toekomst. Een smal pad.
Het meest opmerkelijke is misschien nog wel dat de VS dit accoord niet geblokkeerd heeft. Wel heeft ze het nog wat verder weten uit te hollen. Mooi dat de VS erbij blijft, maar we moeten ons niet rijk rekenen: dit accoord geeft feitelijk nog geen enkele verplichting. Door mee te blijven praten houdt de VS ook maximaal invloed bij volgende besprekingen.
Welke landen springen er nu eindelijk eens over hun eigen schaduw heen? Welke landen stellen niet alleen hun eigen belangen centraal maar die van de beperking van de uitstoot van broeikasgassen? Logisch om je eigen belangen in de gaten te houden – maar zoals het nu gaat komt er te langzaam veel te weinig beweging. Ieder jaar zo`n top, en ieder jaar zo`n klein stapje zal veel te weinig zijn. Wie of wat forceert een breuk met dit patroon? Het accoord waar nu een start meegemaakt gaat worden zal een veel grotere omschakeling, beperking, vragen dan het Kyotoprotocol. En daarmee nog veel meer bestaande belangen en gewoontes ter discussie stellen. Je gaat bijna naar een wereldregering verlangen.
Eèn ding weet ik zeker: er is veel meer druk van onderop nodig. Politici komen er thuis mee weg als ze dit soort magere resultaten boeken. Eerlijk gezegd vond ik het onvoorstelbaar dat er hier maar twee vertegenwoordigers van Nederlandse milieuorganisaties waren. Veel meer actie en beweging is nodig.
Ik zit dit nu snel in de lobby van het hotel te tikken. Het conferentiecentrum is al ontmanteld. Terwijl de besprekingen nog bezig waren,werden de computers al afgesloten. Iedereen die hier was zwermt weer uit.