De conferentie loopt op z’n einde. Gisterenavond zijn er al veel deelnemers vertrokken. Er is nog steeds geen uitzicht op een akkoord. Bij de ingang demonstreren milieuactivisten: “big hope – little action”. De verwachtingen zijn niet waargemaakt. De aanpak van de klimaatverandering is met deze conferentie geen stap verder gekomen. Alle mooie woorden ten spijt. Toch merk ik dat de internationale milieuorganisaties het positief willen houden. Ik sprak net iemand die zei: ‘Mensen moeten hoop houden. Als wij ook al niet meer positief zijn, wie is het dan nog wel? Anders blijft er helemaal niks van over’.
Ik vind dit onverstandig. Ik ben positief over wat er kan, maar negatief over wat we doen. We moeten de mensen geen rad voor ogen draaien. Dat werkt ook helemaal niet. Het internationale vergadercircus loopt vast. Er is een andere aanpak nodig. Laten we het daar over hebben. Het wordt tijd dat de regeringsleiders deze arena in gaan. Zij moeten groen leiderschap tonen en samen resultaten halen. De rijke landen dienen zelf ambitieuze doelen vast te stellen én waar te maken. En laten we veel geld gaan uittrekken voor de ontwikkeling van duurzame energie in ontwikkelingslanden. Zo kunnen we een doorbraak forceren.
Ik ga niet somber naar huis. Daarvoor heb ik hier te veel enthousiaste mensen gesproken. Ik heb ook veel interessante initiatieven gezien. Bijvoorbeeld uit Californië. Zij investeren 3 miljard dollar in het grootste project voor zonne-energie ter wereld. Nieuwe voorbeelden van groene technologie zijn hoopgevend. Bijvoorbeeld uit Portugal. Daar halen drie gigantische ‘slangen’ energie halen uit de oceaangolven. Er komen dit jaar nog 28 slangen bij. De 31 zeeslangen wekken samen genoeg elektriciteit op voor 15.000 huishoudens. Hier staan daar mooie filmpjes over. Of neem IJsland. Zij willen binnen 25 jaar zijn overgeschakeld op een waterstofeconomie. Het eiland gebruikt nu al voor 2/3 duurzame energie uit geysers en waterkracht. IJsland wil nu ook de auto’s en vissersboten op waterstof laten bewegen. Zo hoeven ze geen olie meer te importeren en neemt de luchtvervuiling sterk af. In 2010 verwacht IJsland te kunnen beginnen met het exporteren van waterstof.
Al die losse initiatieven laten zien dat het kán. We kunnen zorgen voor een duurzame toekomst. We kunnen afkomen van onze verslaving aan olie. En dat kan gepaard gaan met nieuwe economische dynamiek. Er zijn zoveel kansen om het beter te doen. We kunnen het leven nu verbeteren én onze kinderen en kleinkinderen een mooie wereld nalaten. Maar we moeten het nu wel waar gaan maken. Ik sta te popelen om me in Nederland nog een paar dagen in de campagne te storten. Want in Nederland kunnen we op 22 november zorgen voor een groene doorbraak. Nederland loopt achter in het tegengaan van de klimaatverandering en het ontwikkelen van groene technologie. Terwijl wij er alle belang bij hebben om juist voorop te willen lopen. Anders ligt Amersfoort straks aan zee. Ik ga me met meer inspiratie dan ooit inzetten voor een nieuw en groen kabinet. Laten we onze achterstand omzetten in een voorsprong.