Van de 400 vieste straten van Nederland liggen er tien in Heerlen. Daar heeft de GroenLinks fractie dan ook niet toevallig een avond georganiseerd over de ‘vieze lucht’. Ik was er eerder tijdens de provinciale statencampagne, destijds om actie te voeren voor de prachtige Brunssemer heide. Toen werd ik gevraagd in het voorjaar terug te komen om te debatteren over het gemeentelijke luchtkwaliteitsplan, als dat uit zou zijn. De avond werd geprikt, 11 juni. Maar vanavond was er nog steeds geen plan van B&W. Wel veel boze en ongeruste bewoners. Mensen die in hun buurt ingeklemd leven tussen een snelweg, en een grote en erg drukke provinciale weg.
Iemand van GG en GD legt de zaal ut wat de problemen zijn met de vieze lucht en wat het doet met je gezondheid. Het is een beetje hetzelfde als met de klimaatverandering: des te meer onderzoek, des te meer reden voor ongerustheid. Des te sterker de bewijsvoering. Het maakt de zaal er niet geruster op. En het gemeentebestuur laat het volstrekt afweten. Opmerkelijk genoeg een bestuur dat bestaat uit SP, die hier de grootste partij is, en de PvdA. ‘Ze doen veel aan sociale politiek, maar niets aan milieu en leefbaarheid’, zegt iemand. De maatregelen liggen voor het oprapen, maar je moet wel durven. Iedere gemeente mag in Nederland ‘milieuzones’ instellen: waar de lucht vies is geen toegang voor vieze (vracht)auto’s. Maar meer ruimte voor de fiets helpt ook: fietspaden en veel stallingen. Ook hier blijkt in Heerlen nog een wereld te winnen. Aan busmaatschappijen moet en kan de eis gesteld alleen nog met aardgasbussen te rijden. Bomen aanplanten, groen, helpt enorm om de lucht schoon te maken. Op de snelwegen die feitelijk door Heerlen lopen moet de maximum snelheid omhoog naar 80 kilometer. Waarom heeft het gemeentebestuur daar nog nooit voor gepleit bij provincie en rijk?
Het is uitermate cynisch: luchtkwaliteit was een groot issue toen het leidde tot bouwverboden. Nu dat minder gebeurt, nadat de normen door van Geel versoepeld zijn (trouwens ook al met steun van de PvdA), is er veel minder aandacht voor. Terwijl de gezondheidsproblemen nog steeds heel groot zijn.
In het campagneteam spraken we maandagmiddag over hoe we verder gaan met de permanente campagne. We maken plannen, maar dat kan op dit moment niet anders dan voorlopig, omdat we wachten op de conclusies en aanbevelingen van de commissie van Ojik, die immers druk bezig is de permanente campagne te evalueren. Die permanente campagne is voor mij in essentie: onze kiezers te laten zien waar we voor knokken. Inderdaad, zoals in Heerlen: samen met ongeruste bewoners voor schone lucht richting gemeentebestuur, binnen en buiten de raad. We zoeken daarbij een GroenLinksstijl: opgewekt en als het even kan optimistisch. Denk aan de bustour in de campagnes, het project de Linkse Lente, het ‘wrak uit Irak’, de FemFem. En waar ik me ook bij thuisvoel: CoolClimate: samenwerken in coalities met maatschappelijke organisaties en BN-ers.